داربوکا، یکی از انواع سازهای پوست‌صدای  یک طرفه، با بدنه‌ای به شکل جام است که به صورت ویژه در مصر، خاورمیانه، شمال آفریقا و جنوب آسیا و اروپای شرقی استفاده می‌شود.

این ساز از هزاران سال پیش در فرهنگ‌های منطقه بین‌النهرین و مصر باستان استفاده می‌شده است.

سه تن صدایی اصلی که معمولا با داربوکا اجرا می‌شود، عبارتند از: صدای اول که به صدای Doom مشهور است، این صدا با استفاده از کف دست و طول انگشتان در مرکز سر ساز ایجاد می‌شود  و برای ایجاد صدایی بازتر باید سریع‌ دست را از روی پوست برداشت.

صدای دوم Tak نام دارد، این صدا زیرتر است و با ضربه نوک انگشتان به لبه‌های سر ساز ایجاد می‌شود. صدای Tak که با دست غیر اصلی نوازنده ایجاد می‌شود، مثلا اگر چپ دست است با دست راست آن را ایجاد می‌کند، به صدای Ka نیز مشهور است.

صدای سوم یک صدای بسته (closed sound) است که به صدای pa یا sak شهرت دارد. برای ایجاد این صدا دست به صورت خیلی کوتاه روی پوست ساز قرار می‌گیرد و اجازه نمی‌دهد که صدایی باز شکل بگیرد.

علاوه بر این سه صدای اصلی، تکنیک‌های پیچیده‌تری هم وجود دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از snaps, slaps, pops – rolls. این تکنیک‌ها به عنوان زینت به کار می‌روند.  کف زدن و ضربه به بدنه درام هم جز تکنیک‌هایی است که به تکنیک‌های اجرایی روی سر ساز اضافه می‌شوند. تکنیک دیگری که در کشورهای یونان، بلغارستان، ترکیه و مصر رایج است، ضربه زدن با انگشتان یک دست به همراه ضربه با یک استیک یا چوبک در دست دیگر است.

داربوکا از بخش‌های زیر تشکیل شده‌است:

• بدنه : جنس بدنه این ساز کوبه ای معمولا از فولاد است. البته گاهی برای ساخت و آموزش ساز داربوکا از سفال نیز استفاده می شود.

• پوست :پوست‌های بسیار متنوعی برای داربوکا وجود دارد که هر کدام رنگ صدایی خاص خود را ایجاد می‌کنند. از آن جمله می‌توان به پوست‌های مصنوعی همچون پوست شفاف، پوست پاور بیت، پوست فیبر رمو و پوست‌های طبیعی همچون، پوست ماهی (فیش اسکین) و پوست بز اشاره کرد.

• پوست شفاف از جنس پلاستیک است و رایج‌ترین نوع پوست داربوکا در بازار محسوب می‌شود. بسیاری از نوازندگی که به موسیقی عربی و موسیقی رقص علاقه دارند این پوست را ترجیح می‌دهند. وقتی درباره پوست‌های طبیعی صحبت می‌کنیم، منظور رایج‌ترین پوست‌ها، یعنی پوست ماهی و بز هستند. این پوست‌ها توسط سازنده داربوکاهایی از جنس سرامیک و سفال استفاده می‌شوند.

• البته ساز کوبه ای داربوکا با بدنه پلاستیکی و پوست مصنوعی برای افراد مبتدی نیز در بازار فروش ادوات موسیقی پیدا می شود. این قبیل ساز ها برای شروع و کسب مهارت در نوازندگی می تواند گزینه مناسبی باشد. چرا که از نظر قیمت از نمونه های فلزی و سفالی پایین تر است.

نقش داربوکا در گروه

• در ایران از داربوکا به عنوان تمپو یا ساز «تمپوی عربی» یاد می‌شود. کاربرد این ساز معمولا در موسیقی فلکلوریک بیشتر است. البته در موسیقی های تلفیقی نیز کاربرد دارد. اما نقش اساسی آن در موسیقی نواحی جنوب ایران یا به اصطلاح «بندری» بیشتر محسوس است.

• به عنوان ساز ریتمیک در گروه استفاده میشود و وظیفه آن اجرای ریتم آهنگ و همراهی با ساز های ملودیک میباشد.
• در بیشتر مواقع داربوکا در کنار یک ساز کوبه دیگر با شکستن ریتم و سولو نوازی در گروه نقش ایفا می کند.

"عکس از کنسرت طلوع (هنرجویان آموزشگاه موسیقی مازیار چاهی) / ایوان شمس اردیبهشت ۱۳۹۷"