ویولنسل یا ویلنسل یا ویولونسل (به فرانسوی: violoncelle) یا چِلو (به انگلیسی: cello) سازی زهی و آرشه‌ای از خانوادهٔ ویولن است. صدای این ساز در منطقهٔ میانیِ سازهای این خانواده قرار دارد.

ویولنسل از اجزای تشکیل دهنده‌ای مانند ویلن ساخته می‌شود و تنها تفاوتش اندازه‌ی بزرگتر آن است. آرشه‌‌ی ویلنسل حدود دو سانتیمتر کوتاهتر و کمی سنگین تر از آرشه‌ ویلن است.

این ساز جزء اصلی ارکستر سمفونیک و هم‌چنین ساز ثابت ارکسترهای مجلسی است.

کوک سیم‌های ویولن سل به ترتیب: A3 (سیم اول)، D3 (سیم دوم)، G2 (سیم سوم)، C2 (سیم چهارم).

به دلیل اندازه‌ بزرگ ویولنسل این ساز به صورت عمودی نواخته می‌شود. در حال حاضر نوازندگان این ساز را بین پاهای خود قرار می‌دهند و انتهای آن روی پایه‌ فلزی روی زمین قرار می‌گیرد.

انگشت گذاری ساز ویولنسل در قرن هجدهم دچار تغییراتی شد. مهمترین این تغییرات رواج استفاده از انگشت شست در این ساز بود.

نُت این ساز را به دلیل گسترهٔ صوتیِ وسیعش با کلیدِ «فا» خط چهارم مینویسند.

ویولنسل از بخش‌های زیر تشکیل شده‌ است:

• سردسته ساز : حلزونی و جعبه گوشی از جنس چوب افرا

• گوشی‌های چهار طرفه (از جنس ابونیت)‌

• دسته ساز : طول: 28 سانتی‌متر، صفحه انگشت‌گذاری بدون پرده از جنس ابونیت‌

• بدنه ساز‌ : طول: تقریباً 75.5 سانتی‌متر، جعبه‌ای شکل

• شکم ساز‌ : با حفره‌های صدای F شکل، پشت، ریب‌ها

• سیم‌ها : طول سیم‌های مرتعش: 68 تا 70 سانتی‌متر، چهار سیمه، کوک شده روی فواصل پنجم. C2، G2، D3، A3 .

• آرشه : 71 تا 73 سانتی‌متر. دسته آرشه از چوب پرنامبوکو (pernambuco) ساخته شده رأس، پاشنه (فراگ) قابل تنظیم. کوتاه‌تر و سنگین‌تر از آرشه ویولن.

• میله انتهایی از جنس فولاد.

طول کل ساز ویولنسل یا چلو تقریباً 125 سانتیمتر است.

نقش ویولنسل در ارکستر

• این ساز جزء اصلی ارکستر سمفونیک و هم‌چنین ساز ثابت ارکسترهای مجلسی است و شبیه ترین صدا را به صدای انسان دارد.

• می‌توانید در هر ارکستر سمفونیکی، ویولن سل را ببینید. برای این ساز قطعات سولوی (تک‌نوازی) زیبایی هم نوشته می‌شود.

• ویولنسل ها به دلیل تن صدایی غنی تر ، غالباً ملودی هایی در نقطه مقابل ویولن را ارائه می دهند. با این حال تطبیق پذیری ویولن سل به این معنی است که می توان از آن برای همراهی هارمونیک با ویولون استفاده کرد.

زمان یادگیری و اندازه  ویولنسل

ویولنسل سازی است که در هر سنی میتوان آن را فراگرف و از نواختن آن لذت برد.

• کودکانی که می خواهند ویولنسل یاد بگیرند بهتر است که ابتدا دوره ارف را بگذرانند و سپس به نواختن ویلن سل بپردازند.

• ویولنسل سایز های مختلفی دارد که برای کودکان معمولا از سایز 1/2 یا 3/4 و برای بزگسال از سایز اصلی که تقریبا 125 سانتی متر طول دارد استفاده می شود.

• بزرگسالان هم در هر سنی که هستند میتوانند به شروع یادگیری بپردازند که این امر فواید بسیاری از جمله آرامش جسم و روح و تقویت حافظه و توانایی های دهنی.